Η πρωτοβουλία Eco Rating δημιουργήθηκε από κοινού, από τους ομίλους Deutsche Telekom (μέλος της οποίας είναι ο όμιλος ΟΤΕ), Orange, Telefónica (που δραστηριοποιείται, μέσω των brand O2 και Movistar), την Telia Company και Vodafone, για να παρέχει συνεπείς και ακριβείς πληροφορίες στoν τομέα του λιανικού εμπορίου, σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της παραγωγής, χρήσης, μεταφοράς και τελικής διάθεσης Smartphone και κινητών τηλεφώνων. Η κοινοπραξία είναι ανοιχτή και σε άλλους φορείς κινητής τηλεφωνίας, με στόχο όλο και περισσότεροι να δηλώνουν συμμετοχή σε αυτή την πρωτοβουλία. Παράλληλα, πάνω από 16 κατασκευαστές τηλεφώνων έχουν συνεισφέρει στο σύστημα Eco Rating, παρέχοντας δεδομένα για τις συσκευές τους, ενώ πολλοί είναι εκείνοι, που αναμένεται να ανακοινωθούν στο μέλλον.

Η πρωτοβουλία Eco Rating έχει τρεις βασικούς στόχους:

• την ενημέρωση των καταναλωτών, που όλο και περισσότερο, ζητούν περιβαλλοντικές πληροφορίες, σχετικά με κινητές συσκευές τηλεφώνου,

• την ευαισθητοποίηση και τη διαφάνεια, παρέχοντας παράλληλα στους καταναλωτές έναν κοινό τρόπο να αναγνωρίζουν και να συγκρίνουν τα πιο βιώσιμα κινητά,

• την ενθάρρυνση των προμηθευτών να μειώσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των συσκευών τους.

Η αξιολόγηση Eco Rating ισχύει για νέες συσκευές, όταν αυτές ενσωματώνονται από τους συμμετέχοντες παρόχους κινητής τηλεφωνίας. Καθώς κυκλοφορούν νέα Smartphone ή κινητά τηλέφωνα, οι πάροχοι κινητής τηλεφωνίας θα αξιολογούν αυτές τις συσκευές. Κάποιες υπάρχουσες διαθέσιμες συσκευές στο λιανικό εμπόριο, δεν έχουν αξιολογηθεί ακόμα, αλλά προβλέπεται στο μέλλον, κάθε συσκευή, που είναι διαθέσιμη στους καταναλωτές, να έχει αξιολογηθεί, σύμφωνα με το Eco Rating. Η κοινοπραξία, παράλληλα, ενθαρρύνει άλλους παρόχους κινητής τηλεφωνίας να γίνουν μέλη της πρωτοβουλίας Eco Rating, θέτοντας τη μεθοδολογία, που ακολουθεί, στη διάθεσή τους.

Τη δεδομένη στιγμή, έχουν βαθμολογηθεί περίπου 80 συσκευές, ενώ ο συνολικός αριθμός συσκευών, που αξιολογούνται, αυξάνεται κάθε μήνα.

Η κοινοπραξία στοχεύει στην αύξηση του αριθμό των συσκευών, που έχουν αξιολογηθεί, καθώς και στην αναγνωρισιμότητα της σήμανσης Eco Rating σε όλα τα σημεία πώλησης, από τους καταναλωτές.

Μετά την προώθηση του Eco Rating, η κοινοπραξία σκοπεύει στη βελτίωση του συστήματος αξιολόγησης, μέσω των παρακάτω μεθόδων:

• αύξηση της εμπλοκής των πωλητών, με σκοπό την ανάπτυξη οικολογικού σχεδιασμού κατά τη διαδικασία κατασκευής των συσκευών,

• εξέλιξη της μεθοδολογίας, διασφαλίζοντας ότι αυτή προσαρμόζεται σε οποιονδήποτε σχετικό ευρωπαϊκό και διεθνή κανονισμό και/ ή πρότυπο, καθώς και στις τάσεις της αγοράς κ.λπ.,

• αξιολόγηση του ρόλου, που διαδραματίζει το Eco Rating στη λήψη αποφάσεων των καταναλωτών, προκειμένου να αυξηθεί το ενδιαφέρον των προμηθευτών, για την περιβαλλοντική απόδοση των κινητών συσκευών,

• ενθάρρυνση περισσότερων παρόχων κινητής τηλεφωνίας να συμμετέχουν στην κοινοπραξία, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν τη μεθοδολογία Eco Rating,

• προσέλκυση ενδιαφέροντος περισσότερών προμηθευτών συσκευών, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να γίνουν μέλος του Eco Rating, προσθέτοντας τη σήμανση στη συσκευασία τους.

Κάθε κινητό αξιολογείται με μια συνολική βαθμολογία Eco Rating, με μέγιστο το 100, η οποία σηματοδοτεί την περιβαλλοντική επίδοση της συσκευής σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής της. Όσο υψηλότερη είναι η βαθμολογία, τόσο καλύτερη είναι η επίδοση περιβαλλοντικής βιωσιμότητας της συσκευής.

Επιπλέον, η σήμανση Eco Rating αποτυπώνει και πέντε βασικές πτυχές της βιωσιμότητας των συσκευών κινητής τηλεφωνίας, παρέχοντας πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με την ανθεκτικότητα, τη δυνατότητα επισκευής, τη δυνατότητα ανακύκλωσης, την κλιματική αποδοτικότητα και την αποδοτικότητα των πόρων.

Η μεθοδολογία έχει καθοριστεί, έτσι ώστε η υψηλότερη δυνατή βαθμολογία να είναι 100 στα 100, η οποία ωστόσο, είναι ένα δύσκολο εγχείρημα για τους κατασκευαστές. Δεν υπάρχουν «καλές» ή «κακές» βαθμολογίες, αλλά η συνεπής εφαρμογή της μεθοδολογίας Eco Rating και η διάθεσή της στην αγορά, συμβάλλει στο να μπορεί ο ίδιος ο καταναλωτής να εντοπίσει και να συγκρίνει τα πιο βιώσιμα κινητά τηλέφωνα.

Παράλληλα, με την πάροδο του χρόνου, παρακινούνται οι ίδιοι οι προμηθευτές, να μειώσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των συσκευών τους.

Το Eco Rating αναπτύχθηκε από κοινού, από πέντε κορυφαίους παρόχους κινητής τηλεφωνίας στην Ευρώπη και αναπτύχθηκε, σύμφωνα με αναγνωρισμένα διεθνώς πρότυπα. Πριν από την κυκλοφορία, η κοινοπραξία διεξήγαγε μια λεπτομερειακή ανάλυση συσκευών, εντός της αγοράς, με συμμετέχοντες 12 brands. Κατά τη διάρκεια της ανάλυσης, όλοι οι κατασκευαστές είχαν την ευκαιρία να εξετάσουν τη διαδικασία και να υποβάλουν σχόλια.

Κάποιες ήδη διαθέσιμες συσκευές, που κυκλοφορούν στην αγορά, δεν έχουν Eco Rating. Ωστόσο, ο στόχος είναι να αξιολογηθούν όσο το δυνατόν περισσότερα μοντέλα. Για τις συσκευές που δεν έχουν σήμανση Εco Rating, οι καταναλωτές μπορούν να βασιστούν στις πληροφορίες, που παρέχονται από τους προμηθευτές.

Από τη συνολική ποσότητα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, που παράγονται κατά τη διάρκεια τη ζωής μιας συσκευής, περίπου το 80% συμβαίνει τη στιγμή που κατασκευάζεται.

Έτσι, για να μειώσετε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, που οφείλονται σε ένα κινητό τηλέφωνο, κρατήστε το, όσο το δυνατόν περισσότερο, πριν το αντικαταστήσετε.

Για να το πετύχετε αυτό, αποφύγετε τη γρήγορη φόρτιση, καθώς και την έκθεση της μπαταρίας σε υπερβολικά κρύες ή θερμές θερμοκρασίες. Επίσης, μην διατηρείτε τη συσκευή σε περιβάλλον, που υπάρχει είτε πολλή ζέστη είτε πολλή υγρασία, καθώς μπορεί να προκληθεί διάβρωση και να επηρεαστούν εξαρτήματα, όπως και η μπαταρία.

Παράλληλα, φροντίστε πως η συσκευή σας διαθέτει πάντα τις πιο πρόσφατες ενημερώσεις λογισμικού. Όταν αυτό δεν συμβαίνει, μπορεί να σας δημιουργηθεί η λανθασμένη εντύπωση πως η συσκευή σας δεν λειτουργεί αποδοτικά και έτσι, να προβείτε στην άσκοπη αντικατάστασή της.

Τέλος, μπορείτε να ενημερωθείτε για το εάν ο προμηθευτής ή ο πάροχος της συσκευής σας, προσφέρει τη δυνατότητα back up και μεταπώλησης.

Τα ελαττώματα ή οι φθορές, αποτελούν βασικούς λόγους, για τους οποίους οι καταναλωτές προχωρούν σε αντικατάσταση της συσκευής τους. Αυτό έχει ως συνέπεια, τη μείωση της βιώσιμης διάρκειας ζωής της συσκευής. Μια ανθεκτική συσκευή έχει και λιγότερες πιθανότητες να απορριφθεί πρόωρα. Έτσι, περιορίζεται η εκπομπή αεριών του θερμοκηπίου, που σχετίζεται με την κατασκευή μιας νέας συσκευής, καθώς και τα ηλεκτρονικά απόβλητα.

Κατά τη διάρκεια της επισκευής του κινητού τηλεφώνου, ένας τεχνικός πρέπει να αποσυναρμολογήσει τη συσκευή, να αντικαταστήσει το ελαττωματικό τμήμα και στη συνέχεια, να την επανασυναρμολογήσει. Ως αποτέλεσμα αυτού, το κόστος εργασίας αποτελεί ένα σημαντικό μέρος του συνολικού κόστους επισκευής ενός κινητού τηλεφώνου. Όμως, εάν ο σχεδιασμός ενός κινητού καθιστά ευκολότερη και ταχύτερη την αποσυναρμολόγηση και επανασυναρμολόγηση, τότε μειώνεται αντιστοίχως και το κόστος επισκευής.

Η δυνατότητα ανακύκλωσης καταδεικνύει πόσα από τα υλικά, που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή ενός κινητού τηλεφώνου μπορούν να ανακτηθούν στο τέλος της ζωής του και να υποστούν επεξεργασία για άλλες μελλοντικές χρήσεις. Το ιδανικό είναι να αποφευχθεί η ανάγκη απόθεσης των υπολειμμάτων της ανακύκλωσης σε χώρους υγειονομικής ταφής.Ο σχετικός Ευρωπαϊκός Νόμος (WEEE 2012/19 / ΕΕ) υποχρεώνει μόνο τη βασική ανακύκλωση. Η αξιολόγηση της δυνατότητας ανακύκλωσης, υπερβαίνει τις απαιτήσεις του νόμου

Η αξιολόγηση της δυνατότητας επισκευής της συσκευής, σύμφωνα με το Eco Rating, παρέχει στους καταναλωτές μια εκτίμηση για το πόσο εύκολο είναι να επισκευάσει μια ελαττωματική συσκευή. Εάν υπάρχει η δυνατότητα επισκευής, οι συσκευές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για περισσότερο χρόνο.

Αυτού του είδους η αξιολόγηση συμπεριλαμβάνεται στο σύστημα Eco Rating, ανεξαρτήτως από το νομοθετικό πρότυπο που εισήγαγε ο γαλλικός οργανισμός ADEME. Ο συγκεκριμένος δείκτης έχει εφαρμοστεί, μόνο στη Γαλλία από το 2021 κι αφορά μια σειρά καταναλωτικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων Smartphone, πλυντηρίων, τηλεοράσεων ή χλοοκοπτικών μηχανημάτων.

Τόσο ο γαλλικός δείκτης όσο και η δυνατότητα επισκευής του Eco Rating βασίζονται στα ίδια βασικά πρότυπα. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες διαφορές: ο γαλλικός δείκτης σχετίζεται με την τεκμηρίωση (για παράδειγμα, οδηγίες για την επισκευή από τον καταναλωτή) ή με το πόσο καιρό θα παραμείνουν διαθέσιμα τα ανταλλακτικά, ενώ το Eco Rating εξετάζει επιπροσθέτως, και την υποστήριξη λογισμικού και τη διαθεσιμότητα σημαντικών ανταλλακτικών, όπως π.χ. οθόνες ή μπαταρίες.

Το EPEAT είναι ένα σύστημα περιβαλλοντικής αξιολόγησης, που ταξινομεί διαφορετικού είδους ηλεκτρικές συσκευές, βάσει των περιβαλλοντικών τους χαρακτηριστικών. Διαθέτει σύστημα βαθμολόγησης (χρυσό, ασημένιο ή χάλκινο), το οποίο κατατάσσει την επίδοση της συσκευής σε διαφορετικές κατηγορίες.

Η κοινοπραξία πίσω από το Εco Rating, πιστεύει πως και τα δύο συστήματα μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά.

Για τα κινητά τηλέφωνα, συμμετέχουν τέσσερις προμηθευτές. Στο πλαίσιο της EPEAT, η αξιολόγηση του κύκλου ζωής (LCA) του προϊόντος αντιπροσωπεύει μόνο το 7,5% της συνολικής βαθμολογίας, ενώ, υπό το πλαίσιο του Eco Rating, αυτό το ποσοστό είναι το 100%. Το σύστημα EPEAT διερευνά αν ο προμηθευτής έχει πραγματοποιήσει την αξιολόγηση κύκλου ζωής και αν αυτή έχει πιστοποιηθεί από κάποια Εξωτερική Αρχή ή αν είναι δημοσίως διαθέσιμη.

Η EREAT δεν απαιτεί από τους προμηθευτές τα ακατέργαστα δεδομένα, αναφορικά με την αξιολόγηση του κύκλο ζωής τους και δεν λαμβάνει, επίσης υπόψη το αποτέλεσμα που προκύπτει από τη συγκεκριμένη αξιολόγηση. Για την ολοκλήρωση του Eco Rating, εκτελείται μια απλοποιημένη αξιολόγηση κύκλου ζωής και τα αποτελέσματα αυτής συσχετίζονται με 13 κατηγορίες περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Η συνολική βαθμολογία Eco Rating (1-100) βασίζεται στην αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ολόκληρου του κύκλου ζωής της συσκευής, όπως αυτή αναλύθηκε, καθώς και της αποδοτικότητας των υλικών της συσκευής. Επιπλέον, παρουσιάζονται κάποια επιπρόσθετα επιμέρους αποτελέσματα (υπο-βαθμολογίες), τα οποία παρέχουν λεπτομέρειες, σχετικά με την απόδοση σε συγκεκριμένους βασικούς τομείς.

Το Eco Rating εφαρμόζει μια αντικειμενική μεθοδολογία αξιολόγησης, βάσει 13 διαφορετικών κριτηρίων, συμπληρωματικά με την εξέταση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, βάσει άλλων 6 κριτήριων, που αφορούν την κυκλική οικονομία. Η τελική βαθμολογία περιλαμβάνει αξιολογήσεις που δεν αντικατοπτρίζονται στις επιμέρους βαθμολογίες.

Οι συσκευές με τις υψηλότερες επιμέρους βαθμολογίες, συνήθως επιτυγχάνουν και υψηλότερη συνολική βαθμολογία Eco Rating. Ωστόσο, η συνολική βαθμολογία δεν εξαρτάται άμεσα από τις επιμέρους βαθμολογίες, καθώς και δεν υπολογίζεται ο μέσος όρος αυτών των βαθμολογιών. Παρ’ όλα αυτά, όλες οι επιμέρους βαθμολογίες επηρεάζουν αντιστοίχως το συνολικό αποτέλεσμα, σχετικά με τον κύκλο ζωής της συσκευής, που αξιολογείται κάθε φορά.

Η συνολική βαθμολογία Eco Rating, αποδίδεται, αφού πρώτα όλες οι πτυχές του κύκλου ζωής της συσκευής έχουν αξιολογηθεί και συσχετιστεί με 13 κριτήρια περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Αυτά τα κριτήρια περιλαμβάνουν την κλιματική αλλαγή, τη σπατάλη πόρων, την εκμετάλλευση της γης, τη λειψυδρία, τη δημιουργία φωτοχημικού νέφους, τον ευτροφισμό, την οξίνιση και την εξάντληση του όζοντος.

Τα αποτελέσματα από αυτές τις 13 μεμονωμένες αξιολογήσεις, συνυπολογίζονται στη συνέχεια, ώστε να προκύψει μία βαθμολογία, η οποία αποτυπώνει τη συνολική περιβαλλοντική επίδοση της συσκευής.

Η στάθμιση χρησιμοποιεί παράγοντες, που συνιστώνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με τη μέθοδο EF, η οποία είναι διαθέσιμη στο κοινό και χρησιμοποιείται ήδη από την πρωτοβουλία Περιβαλλοντικού Αποτυπώματος Προϊόντος (PEF).

To Εco Rating και η μεθοδολογία που ακολουθεί, αναπτύχθηκαν για Smartphone και Feature Phone. Το σύστημα Eco Rating, ακόμα δεν αξιολογεί άλλα είδη προϊόντων, όπως Tablet, Wearable, Smartwatch, προϊόντα C-IoT, Router και Laptop.

Η μεθοδολογία αξιολόγησης Eco εξετάζει τον συνολικό κύκλο ζωής της συσκευής, συνυπολογίζοντας περισσότερες από 10 διαφορετικές κατηγορίες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, σε μία βαθμολογία.

Μια συσκευή, που συγκεντρώνει 10 πόντους περισσότερους από μια άλλη, δεν μπορεί να συσχετιστεί άμεσα με τα οφέλη της μείωσης εκπομπών CO2. Η συνολική βαθμολογία δεν υπολογίζει μόνο την επίδραση των εκπομπών CO2, αλλά αντιπροσωπεύει μια σειρά περιβαλλοντικών παραγόντων. Δεδομένου ότι οι κλιματικές επιπτώσεις, είναι ένα σημαντικό στοιχείο, το Eco Rating περιλαμβάνει στο σύστημα αξιολόγησής του, την υποκατηγορία «κλιματική απόδοση».

Κατά κανόνα, μια συσκευή με 10% μεγαλύτερη βαθμολογία στην μπάρα που αντιστοιχεί στην «κλιματική απόδοση», εξοικονομεί περίπου 10Kg CO2. Αν και αυτή είναι μια απλή αποτύπωση του υπολογισμού, περιλαμβάνει εξίσου τις εκπομπές CO2, που παράγονται κατά την κατασκευή (κυρίως από τα Ολοκληρωμένα Κυκλώματα και την εκτύπωση Κυκλωμάτων), τη μεταφορά (π.χ. από την Ασία ή τις ΗΠΑ στην Ευρώπη) και την ηλεκτρική ενέργεια, που καταναλώνεται, με τακτική φόρτιση της μπαταρίας της συσκευής, για μία τετραετία.